دستنامه فراوری مواد معدنی و متالورژی استخراجی
خرد شدن و شکستگی ناشی از نفوذ گاز
در طول و پس از انتشار موج تنش، گازهای پرفشار محصور‌شده در دیواره‌های چال انفجار به داخل شکستگی‌ها (شکستگیهای موجود و شکستگیهای جدید ایجادشده توسط موج تنش) نفوذ کرده و آنها را گسترده‌تر می‌کنند. برخی از محققان معتقدند که شبکة شکستگی‌ها در سراسر توده‌سنگ قبل از مرحلة اعمال فشار گاز کامل میشود (Hino, 1956؛ Duvall and Atchison, 1957). سایر محققان معتقدند که بخش قابل توجهی از فرایند شکست در فاز فشار انبساط گاز صورت می‌گیرد (Kutter and Fairhurst, 1971; Brinkmann, 1987,1990).
تأثیر ناپیوستگی‌ها1 بر شکست سنگ
ناپیوستگی‌ها و سطح شکست توده‌سنگ نقش مهمی در مکانیسم خرد شدن دارند. هنگامی که موج تنش فشاری از چال انفجاری با یک ناپیوستگی یا یک رگة معدنی برخورد میکند، بخشی از انرژی به‌صورت موج کششی منعکس میشود و شکستگیهای جدیدی در امتداد سطح شکست ایجاد میکند. ایجاد شکستگیهای شعاعی که توسط موج تنش ایجاد می‌شوند، هنگامی که با یک ناپیوستگی مواجه شوند، متوقف میشود، اما انرژی با ایجاد شکستگیهای ریز در طول ناپیوستگی تلف میشود. نفوذ گازهای انفجار شکستگیهای موجود در سنگ را منبسط میکند، در نتیجه، ذرات محدودشده توسط این ناپیوستگی‌ها با آزادسازی مواد درون ناپیوستگی‌ها آزاد می‌شوند. اگر این ناپیوستگی‌ها کانی‌ها باشند، شکستگی در امتداد ناپیوستگی‌ها تأثیر قابل توجهی بر درجة آزادسازی سنگ در فرایندهای بعدی خواهد داشت.
حرکت انفجار2
حرکت انفجار آخرین مرحله از فرایند انفجار سنگ است. کمترین شکستگی سنگ نسبت به مرحلة شوک و نفوذ گاز هنگام پرتاب، برخورد و سقوط ایجاد میشود. مطالعات عکس‌برداری با سرعت بالا از چندین انفجار در مقیاس بزرگ نشان داد که در بسیاری از موارد، گازهای انفجار حتی پس از جابجایی بار به‌صورت قابل توجهی در توده‌سنگ باقی می‌مانند (Chiapetta et al., 1983؛ Cameron, 1992). بزرگی و جهت حرکت سنگ در هر مکانی در انفجار به شرایط محصور شدن، شدت انرژی، خواص توده‌سنگ، هندسة انفجار و طراحی زمان‌بندی و تأخیر در انفجار بستگی دارد. حرکت انفجاری می‌تواند تأثیر قابل توجهی در از بین رفتن و رقیق شدن سنگ معدن داشته باشد. تعیین نامناسب حد عیار، چه قبل و چه در نتیجة انفجار، می‌تواند به‌دلیل از دست دادن و رقیق شدن سنگ معدن منجر به خسارات مالی قابل توجهی شود. رقیق شدن سنگ زمانی اتفاق می‌افتد که مواد باطله به‌اشتباه به‌عنوان سنگ با‌ارزش برای فراوری ارسال می‌شوند، در نتیجه، عیار حد و بازیابی را کم میکند. از دست دادن کانه زمانی رخ می‌دهد که مواد معدنیِ با ارزش به‌اشتباه به‌عنوان باطله طبقه‌بندی شده و به بخش باطله فرستاده میشود. بنابراین، هرگز فراوری نمی‌شود.
بخش‌های کتاب
